تفاوت کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک

نوامبر

کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک هر دو از ابزارهای تجهیزات مهم و پرکاربرد در حفاظت و کنترل مدارهای الکتریکی هستند، اما هرکدام کاربردهای متفاوتی دارند و برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه به تفاوت‌های این دو کلید می‌پردازیم.

معرفی کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک

کلید مینیاتوری (MCB)

کلید مینیاتوری یا MCB (Miniature Circuit Breaker) معمولاً در مصارف خانگی و صنعتی سبک استفاده می‌شود و برای قطع مدار در صورت بروز جریان‌های بالاتر از مقدارنامی یا اتصال کوتاه طراحی شده است. این کلید‌ها معمولاً برای محافظت در برابر جریان‌های اضافی در مدارهای کم‌جریان مانند خانه‌ها،روشنایی، ادارات و ساختمان‌ها به کار می‌روند.

این کلیدها معمولاً برای جریان‌هایی بین 2 آمپر تا ۱25 آمپر طراحی شده واز رایج ترین تیپ ها یا curve، می توان به B,C,D که هرکدام مشخصه های فنی مربوط به خود را دارا می باشند،اشاره داشت.

کلید اتوماتیک کمپکت (MCCB)

کلید اتوماتیک یا MCCB (Molded Case Circuit Breaker) برای کاربردهای صنعتی و شرایطی که جریان‌های بالا وجود دارد، طراحی شده است. این کلید‌ها معمولاً در مدارهای بزرگ‌تر و با جریان‌های بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند و توانایی قطع مدار در صورت افزایش جریان یا اتصال کوتاه (Icu) را دارند.

رنج جریانی این نوع کلیدها از برند سیگما الکتریک در محدوده 20 تا 1600 آمپربوده که در دونوع FIXED(غیرقابل تنظیم) وAdjustable(قابل تنظیم حرارتی و قابل تنظیم الکترونیکی) ساخته می شوند.

1. ظرفیت یا قدرت قطع

ظرفیت قطع در برابراتصال کوتاه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کلیدهای الکتریکی است و به توانایی کلید برای قطع جریان‌های بالا بدون آسیب دیدن آن اشاره دارد.

کلید مینیاتوری (MCB): این کلید‌ها معمولاً ظرفیت قطع کمتری دارند. برای مثال، کلیدهای مینیاتوری خانگی معمولاً ظرفیت قطع 6 کیلو آمپر یا 10 و 16 کیلو آمپر دارند. این به این معناست که اگر در مدار جریان بیش از این مقدار عبور کند (مثلاً در اثر یک اتصال کوتاه)، کلید مینیاتوری می‌تواند مدار را قطع کند اما در جریان‌های بیش از ظرفیت آن ممکن است آسیب ببیند. این ظرفیت برای محافظت از مدارهای کم‌جریان و سبک مانند مدارهای روشنایی، پریزهای خانگی، و تجهیزات الکترونیکی کوچک کافی است.
کلید اتوماتیک (MCCB): کلیدهای اتوماتیک معمولاً برای جریان‌های بسیار بالاتر و شرایط صنعتی طراحی شده‌اند و ظرفیت قطع بیشتری دارند؛ این مقدار معمولاً بین 20 تا 100 کیلو آمپر یا حتی بیشتر است. این کلیدها برای قطع جریان‌های بزرگتر و محافظت از مدارهایی که بارهای سنگینی دارند، طراحی شده‌اند و برای مثال در صنایع سنگین و پروژه‌های بزرگ استفاده می‌شوند.

2. کاربرد و زمینه استفاده

کاربرد کلید مینیاتوری و اتوماتیک متفاوت است و به نوع مداری که قرار است حفاظت کنند بستگی دارد.

کلید مینیاتوری: این کلید بیشتر در محیط‌های خانگی، اداری، و کاربری‌های سبک استفاده می‌شود. کلیدهای مینیاتوری به ‌دلیل طراحی ساده‌تر و ابعاد کوچک‌تر، برای مدارهایی که بارهای کم و متوسط دارند، مانند روشنایی و وسایل برقی خانگی و دفاتر مناسب هستند. اگر جریان اضافی یا اتصال کوتاه رخ دهد، این کلید به سرعت وارد عمل شده و مداررا قطع می‌کند تا از آسیب دیدن مدار و وسایل برقی جلوگیری کند.
کلید اتوماتیک: در مقابل، کلیدهای اتوماتیک بیشتر در محیط‌های صنعتی به کار می‌روند. این کلیدها می‌توانند بارهای بسیار سنگین را تحمل کنند و در محیط‌هایی مانند کارخانه‌ها، تابلوهای برق صنعتی و مراکز توزیع برق که جریان‌های بالا وجود دارد، استفاده می‌شوند. به دلیل ظرفیت بالا و ساختار پیچیده، این کلیدها توانایی تحمل و قطع جریان‌های بزرگتر را دارند و معمولاً به صورت روزانه در صنعت استفاده می‌شوند.

3. ساختار و ابعاد

اندازه و ساختار این کلیدها نیز متفاوت است و هر کدام با توجه به نوع کاربردی که دارند، طراحی شده‌اند.

کلید مینیاتوری: به دلیل کاربرد در مدارهای سبک و نیاز به فضای محدود، این کلیدها ابعاد کوچکی دارند و ساختار داخلی ساده‌تری نیز دارند. اندازه کوچک آن‌ها به این معناست که به راحتی در تابلوهای برق خانگی و تابلوهای کوچکتر نصب می‌شوند و برای نصب‌های فشرده و فضاهای محدود ایده‌آل هستند.
کلید اتوماتیک: کلیدهای اتوماتیک معمولاً بزرگ‌تر هستند و ساختار پیچیده‌تری دارند. در ساختار این کلیدها، قطعات متعددی برای تحمل و مدیریت جریان‌های بالا و ویژگی‌های مختلف مانند تنظیم جریان و زمان‌بندی قطع وجود دارد. این کلیدها به فضای بیشتری نیاز دارند و معمولاً در تابلوهای برق صنعتی که فضای کافی برای نصب دارند، قرار می‌گیرند.

4. قابلیت تنظیم ‌پذیری

یکی از تفاوت‌های کلیدی بین این دو نوع کلید، تنظیم‌پذیری و انعطاف‌پذیری آن‌ها است.

کلید مینیاتوری: کلیدهای مینیاتوری معمولاً برای مقادیر مشخصی از جریان طراحی شده‌اند و تنظیمات خاصی برای تغییر جریان ندارند. این کلیدها بیشتر به صورت پیش‌فرض تنظیم می‌شوند و توانایی تغییر و تنظیم جریان برای کاربردهای متفاوت را ندارند. به همین دلیل، در مدارهای ثابت و ساده که نیاز به تغییرات ندارد، به خوبی عمل می‌کنند.
کلید اتوماتیک: کلیدهای اتوماتیک از این نظر بسیار انعطاف‌پذیرتر هستند و می‌توانند برای مقادیر مختلف جریان و شرایط خاص تنظیم شوند معمولا از 8/. تا 1 میباشد. این تنظیم‌پذیری به این معناست که شما می‌توانید میزان جریان و زمان‌بندی قطع را برای کلید اتوماتیک به دلخواه تنظیم کنید. به عنوان مثال، می‌توانید تنظیم کنید که اگر جریان تا مدت زمان خاصی از حد مجاز بیشتر شد، کلید به صورت خودکار مدار را قطع کند. این ویژگی در صنایع که نیاز به تنظیم دقیق‌تر و محافظت از تجهیزات بزرگتر است، بسیار کاربردی است.

5. قابلیت تحمل جریان اضافه‌بار و اتصال کوتاه حفاظت الکتریکی

یکی از مهم‌ترین وظایف کلیدهای حفاظتی، محافظت از مدار در برابر اضافه بار(جریان) واتصال کوتاه است.

کلید مینیاتوری: این کلیدها برای محافظت سریع در برابر جریان‌های اضافی و اتصال کوتاه طراحی شده‌اند. اگر جریان از حد مجازعبور کند یا اتصال کوتاهی رخ دهد، کلید مینیاتوری به سرعت مدار را قطع می‌کند. این سرعت واکنش در برابر جریان‌های ناگهانی و کوتاه مدت، برای محافظت از تجهیزات خانگی و کم‌جریان ایده‌آل است.
کلید اتوماتیک: کلیدهای اتوماتیک به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر جریان‌های بالای ناشی از اتصال کوتاه آسیب نبیند و کمک می‌کند تا بدون قطع شدن‌های مکرر و نامناسب، به کار خود ادامه دهند و از قطع ناگهانی مدار در مواقع غیرضروری جلوگیری شود.

جمع‌بندی یا نتیجه گیری نهایی

به‌طور خلاصه،MCCB یک نسخه ی پیشرفته از MCB است که می تواند برای طیف وسیعی از ولتاژها استفاده شود.

همچنین تفاوت‌های بین کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک شامل پارامترهای فنی از قبیل محدوده یا رنج جریانی، ظرفیت یا قدرت قطع، کاربرد، ابعاد و ساختارفیزیکی، تنظیم‌پذیری و نحوه تحمل جریان اضافه بار و اتصال کوتاه نوع حفاظت های الکتریکی بوده که باعث می‌شود که هر کدام در شرایط خاص انتخاب و بهترین عملکرد را داشته باشند.